Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2008

Είδη προβλημάτων καλλιτεχνικού σκακιού

Υπάρχουν πολλών ειδών σκακιστικές συνθέσεις. Αυτές που ακολουθούν τον κλασσικό τρόπο παιχνιδιού (τους κανόνες που παίζονται οι παρτίδες) λέγονται ορθόδοξες συνθέσεις, και όλες οι υπόλοιπες λέγονται ετερόδοξες.

Οι ορθόδοξες συνθέσεις διακρίνονται σε προβλήματα, που καθορίζουν μέγιστο πλήθος κινήσεων στην λύση τους, και οι σπουδές, που δεν καθορίζουν πλήθος κινήσεων και μοιάζουν με τελειώματα (φινάλε) κανονικών παρτίδων.

Τα προβλήματα των δύο κινήσεων λέγονται δυάρια. Παίζουν πρώτα τα λευκά, μετά αμύνονται τα μαύρα, και μετά τα λευκά δίνουν ματ. Η διαδοχή των κινήσεων είναι Λ - Μ - Λ.
Τα προβλήματα τριών κινήσεων λέγονται τριάρια. Η διαδοχή κινήσεων είναι Λ - Μ - Λ - Μ - Λ.
Τα προβλήματα περισσοτέρων κινήσεων λέγονται πολυκίνητα.

Όσοι ασχολούνται με το αγωνιστικό σκάκι μελετούν πρωτίστως τις σπουδές. Πάντως έχει παρατηρηθεί ότι οι αγωνιστικοί σκακιστές βελτιώνουν αισθητά το παιγνίδι τους όταν γνωρίσουν καλύτερα και τα θέματα του καλλιτεχνικού σκακιού.


Μια μεγάλη ομάδα προβλημάτων είναι αυτά που έχουν τα κανονικά κομμάτια σε κανονική σκακιέρα, αλλά δεν επιδιώκουν οι δυο αντίπαλοι να νικήσουν.
Στα βοηθητικά προβλήματα τα μαύρα παίζουν πρώτα και βοηθούν τα λευκά να κάνουν ματ. Η διαδοχή κινήσεων είναι Μ - Λ - Μ - Λ.
Στα αντίστροφα προβλήματα παίζουν τα λευκά και εξαναγκάζουν τα μαύρα να κάνουν εκείνα ματ. Η διαδοχή κινήσεων είναι Λ - Μ - Λ.

Υπάρχουν προβλήματα σειράς κινήσεων, που οι αντίπαλοι δεν παίζουν εναλλάξ. Για παράδειγμα, σε ένα βοηθητικό σειράς κινήσεων παίζουν 17 κινήσεις τα μαύρα και μετά κάνουν τα λευκά μία κίνηση και δίνουν ματ.


Τα προβλήματα που ξεφεύγουν τελείως από τον κανονικό τρόπο παιγνιδιού ανήκουν στο Μυθικό σκάκι. Μπορεί να μην είναι κανονική η σκακιέρα, μπορεί τα γνωστά κομμάτια να υπακούουν σε μυθικές συνθήκες, μπορεί να είναι μυθικά τα κομμάτια. Έχουν επινοηθεί πολλές μυθικές συνθήκες και εκατοντάδες μυθικά κομμάτια και συνεχώς παρουσιάζονται νέα θέματα.

Σε άλλη κατηγορία προβλημάτων, τα ρετρό, μας ενδιαφέρουν οι κινήσεις που έγιναν από την κλασσική αρχική θέση (όπως είναι στημένα τα 32 κομμάτια για να αρχίσει η παρτίδα) μέχρι την θέση του προβλήματος. Για παράδειγμα, προσπαθούμε να εντοπίσουμε την Συντομότερη αποδεικτική παρτίδα που μας οδηγεί στην δεδομένη θέση του προβλήματος.

Υπάρχουν πάμπολλα στοιχεία που μπορούμε να περιγράψουμε. Είναι βέβαιο πάντως ότι η φαντασία των προβληματιστών είναι εξαιρετικά γόνιμη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: