Τρίτη 1 Απριλίου 2008

Αντίστροφα προβλήματα (1)

Η σημερινή ανάρτηση είναι η πρώτη που περιέχει αντίστροφα προβλήματα. Τα αντίστροφα προβλήματα (όπως και τα βοηθητικά, τα μυθικά κλπ) είναι ετερόδοξα προβλήματα. Τα αντίστροφα διαφέρουν από τα ορθόδοξα στον στόχο.

Αντίστροφο (selfmate) είναι ένα σκακιστικό πρόβλημα όπου τα λευκά, που παίζουν πρώτα, πρέπει να εξαναγκάσουν τα μαύρα να δώσουν ματ μέσα σε ορισμένο πλήθος κινήσεων, ενώ τα μαύρα αγωνίζονται να το αποφύγουν αυτό.



(Πρόβλημα 90)
Βόλφγκανγκ Πάουλι (Wolfgang Pauly),
1912
Παίζουν τα λευκά και αναγκάζουν τα μαύρα να κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις
s#2 (10+4)
[KB3S2/P1P1p1P1/5P1k/4P2p/7P/8/6B1/7b]

Το πρόβλημα-90 είναι ένα σχετικά απλό παράδειγμα αντίστροφου προβλήματος. Το συνέθεσε ο Βόλφγκανγκ Πάουλι (Wolfgang Pauly), δημοσιεύτηκε στο βιβλίο "Η θεωρία της προαγωγής των πιονιών" ("The Theory of Pawn Promotion") το 1912, και είναι αντίστροφο δυάρι : τα λευκά παίζουν πρώτα και υποχρεώνουν τα μαύρα να δώσουν ματ σε δύο το πολύ κινήσεις.
Μέσα σε δυό κινήσεις μόνο ο μαύρος αξιωματικός θα μπορούσε να δώσει ματ. Αν τα λευκά δεν αφήσουν άλλη επιλογή στα μαύρα παρά να παίξουν Bxg2#, το πρόβλημα έχει λυθεί.
Τα λευκά θα μπορούσαν να δοκιμάσουν :
(1) να κινήσουν τον αξιωματικό, αλλά αυτό δεν είναι καλό, επειδή επιτρέπει στα μαύρα να παίξουν κι αυτά τον αξιωματικό τους χωρίς πάρσιμο, καθυστερώντας το ματ πέρα από την δεύτερη κίνηση
(2) να κινήσουν τον ίππο, αλλά έτσι επιτρέπουν στον μαύρο βασιλιά να κινηθεί
(3) να κάνουν προαγωγές 1.g8=Q ή 1.g8=R, που δεν είναι καλές γιατί, μετά από το 1...Bxg2+, το κομμάτι που προέκυψε από την προαγωγή μπορεί να αμυνθεί με 2...Qxg2 ή 2...Rxg2
(4) να κάνουν προαγωγή 1.g8=S+, που δίνει σαχ και κάνει ματ τα μαύρα, το οποίο είναι εντελώς λάθος για αντίστροφο πρόβλημα
(5) να κάνουν προαγωγή 1.g8=B, που δεν είναι επίσης καλό, αφού μετά τις κινήσεις 1...gxf6 2.exf6 Bxg2, ο λευκός αξιωματικός μπορεί να παρεμβληθεί με 3.Bd5.
(6) να παίξουν 1.e6?? exf6! / f5!
(7) να παίξουν Δοκιμές : {1.fxe7? / f7 Kxg7!}.

Η κίνηση με την οποία τα λευκά μπορούν να εξαναγκάσουν τα μαύρα να δώσουν ματ σε δύο το πολύ κινήσεις είναι:
Κλειδί: 1.c8=S!
(μόνο προαγωγή σε ίππο, επειδή οποιοδήποτε άλλο κομμάτι θα μπορούσε να παρεμβληθεί στην διαγώνιο h1-a8 μετά την κίνηση Bxg2. Υπάρχουν δυο βαριάντες, η απλή...)
1...exf6 2.exf6 Bxg2# (... και η πιο πονηρή...)
1...e6 2.g8=B Bxg2# (... που είναι αποτελεσματική μόνο επειδή η διαδρομή του B προς το d5 μπλοκαρίστηκε με την κίνηση των μαύρων 1...e6).




Άλλα είδη αντίστροφων προβλημάτων

Υπάρχει το είδος Ρεφλέξ-ματ (reflexmate), στο οποίο τα λευκά υποχρεώνουν τα μαύρα να δώσουν ματ, με την επιπρόσθετη συνθήκη ότι αν κάποια πλευρά μπορεί να δώσει ματ στην κίνηση, πρέπει να το κάνει. Όταν η συνθήκη αυτή ισχύει μόνο για τα μαύρα, το πρόβλημα είναι Ημι-ρεφλέξ-ματ (semi-reflexmate).

Υπάρχει το είδος Μαύρο Μαξιμούμερ (black maximummer), στο οποίο τα μαύρα πρέπει πάντοτε να κάνουν την μακρύτερη γεωμετρικά κίνηση από όσες μπορούν να κάνουν. Το μήκος μετριέται από κέντρο τετραγώνου αναχώρησης μέχρι κέντρο τετραγώνου άφιξης. Αν και μπορούμε να συναντήσουμε την συνθήκη μαξιμούμερ σε άλλα είδη προβλημάτων, συνήθως την συναντούμε στα αντίστροφα.
Με τον όρο Μαξιμούμερ (maximummer) χαρακτηρίζουμε τα προβλήματα που είναι και τα λευκά και τα μαύρα υποχρεωμένα να κάνουν την μεγαλύτερη γεωμετρικά κίνηση.

Υπάρχει το είδος Σειράς-αντίστροφο (series-selfmate), ένας τύπος σκακιστικού προβλήματος σειράς, όπου τα λευκά κάνουν μια σειρά κινήσεων χωρίς απόκριση από τα μαύρα και στο τέλος τα μαύρα κάνουν μια κίνηση με την οποία δίνουν αναγκαστικά ματ.



Στο επόμενο αντίστροφο πρόβλημα-91, του Ρουντένκο, βλέπουμε τα θέματα των Χ-διαφυγών και των πολλαπλών προαγωγών πιονιού (αλουμβάντλουνγκ).


(Πρόβλημα 91)
Ρουντένκο (V. Rudenko),
Πρώτο βραβείο, “F.I.D.E. Tourney”, 1962-3
Παίζουν τα λευκά και αναγκάζουν τα μαύρα να κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις
s#3 (9+9)
[6BS/1Rp2P2/2Pp4/3k2p1/3p2P1/3S2pp/4P1p1/6Kb]

Υπάρχουν μερικές Δοκιμές : {1.f8=Q+? / f8=S+? Kd5-e4!}, {1.f8=R+? Kxc6!}, {1.Rb3? Ke4!}, {1.Rb4? Ke4!}.
Κλειδί: 1.Rb2! (τσούκτσβανγκ)
1...Kc4 2.f8=Q+ d5 3.Qa3 h2#
1...Ke4 2.f8=R Ke3 3.Bd5 h2#
ή 2...d5 3.Rf3 h2#
1...Κe6 2.f8=Β+ Κf6 3.Βd5 h2#
1...Kc6 2.f8=S d5 3.Sf7 h2#




Μια σελίδα για αντίστροφα προβλήματα, στον ιστοχώρο της Αγγλικής Εταιρείας Σκακιστικών Προβλημάτων, βρίσκεται εδώ.

2 σχόλια:

david santos είπε...

Thanks for your posting and have a good week. I loved this blog.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ο απόλυτος σκακιστικός μου ερασιτεχνισμός δε μου επιτρέπει να ασχοληθώ, ή μάλλον, να ανταποκριθώ στα σκακιστικά προβλήματα που βλέπω εδώ. Όμως χαίρομαι πραγματικά που δημιουργήθηκε αυτό το ιστολόγιο, όπου μπορούν οι φαν του είδους να απολαμβάνουν αυτό που αγαπούν.
Μανώλη, συγχαρητήρια. Καλή συνέχεια. Τώρα που σε πετύχαμε θα σε...ελέγχουμε συχνά!